• درباره ما
  • ارتباط با ما
بنیاد علمی اندیشمندان
  • خانه
  • رویداد و فراخوان
  • یادداشت و گفتگو
  • طرح بیان مسئله
  • تسهیلات و حمایت ها
  • عضویت
  • مشاهیر و نخبگان
  • اعضاء
  • استعلام مدرک
نتیجه ای وجود ندارد
مشاهده همه نتیجه ها
  • خانه
  • رویداد و فراخوان
  • یادداشت و گفتگو
  • طرح بیان مسئله
  • تسهیلات و حمایت ها
  • عضویت
  • مشاهیر و نخبگان
  • اعضاء
  • استعلام مدرک
نتیجه ای وجود ندارد
مشاهده همه نتیجه ها
بنیاد علمی اندیشمندان
نتیجه ای وجود ندارد
مشاهده همه نتیجه ها

چگونه سیستان و بلوچستان «خشک» شد؟

خانه » یادداشت و گفتگو » چگونه سیستان و بلوچستان «خشک» شد؟

0
SHARES
695
VIEWS
اشتراک گذاری در تلگراماشتراک گذاری در واتساپQR Code

امین رحیمی در  یادداشت روز خود با عنوان «چگونه سیستان و بلوچستان «خشک» شد؟» این گونه آورده است:

هزاران سال آب هیرمند که رودی بزرگ و پربرکت است به دریاچه هامون می‌ریخت که سومین دریاچه بزرگ ایران پس از خزر و ارومیه است. در واقع در طول تاریخ هیرمند و هامون از مشهورترین منابع آبی ایران بوده‌اند و ادبیات ایران هم پُر است از شکوه و زندگی‌بخشی این رود و این دریاچه. یک‌نمونه اینکه در گرشاسب‌نامه اسدی طوسی چنین آمده است درباره هیرمند: «دو منزل زمین تا لب هیرمند/ بُد [بود] آب خوش و بیشه و کشتمند [سرسبز و زمین کشاورزی]».

البته رودهای کوچک دیگری هم به هامون می‌ریختند و وسعتش بیش از ۵۶۰۰ کیلومتر مربع بود و مایه خرمی و آبادانی جنوب شرق ایران بود و بود تا اینکه انگلیسی‌ها آمدند و در دوره قاجار دست گذاشتند روی مرزهای شرقی ایران و داستانی درست کردند که تا امروز ادامه دارد.

مطالبی که شاید برایتان مفید باشد

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه

353
توسعۀ پایدار کشور در گرو رفع موانع حضور نخبگان در سطوح مختلف

توسعۀ پایدار کشور در گرو رفع موانع حضور نخبگان در سطوح مختلف

441

انگلیسی‌ها برای ایجاد منطقه حایل و جلوگیری از حمله احتمالی روسیه به هند که مستعمره خودشان بود بخش‌هایی از شرق ایران را جدا کردند و ماجرا این بود: «انگلیس در زمان ناصرالدین قاجار پس از جداسازی شهر هرات از ایران طبق معاهده پاریس، فردریک جان گُلدسمید افسر نظامی بریتانیایی را مأمور تعیین مرزهای سیستان و بلوچستان کرد. در نهایت در سال ۱۲۵۱ بخشی از اراضی شرقی سیستان و بلوچستان از ایران جدا شد».

این‌طوری بود که هیرمند و هامون شدند بخش مرزی ایران و بر سر حقابه آنها دعوایی بزرگ و طولانی میان دو طرف مرزها درست شد.

دعوا و مشکلات بر سر میزان برداشت از رود هیرمند و دریاچه هامون تا پایان دوره قاجار ادامه داشت و به بروز تنش‌های سیاسی نیز منجر می‌شد. همزمان مشکلات اقتصادی و معیشتی ساکنان منطقه بیشتر و بیشتر ‌شد تا اینکه در دوره رضاخان دوباره انگلیسی‌ها پریدند وسط ماجرا و این‌طوری شد: «ایران طبق قراردادی با دولت وقت افغانستان، آب هیرمند را به صورت ۵۰ – ۵۰ با این کشور سهیم شد؛ قراردادی که در سال ۱۳۱۷ شمسی به امضای سیدباقر کاظمی و علی‌محمدخان، وزرای خارجه ایران و افغانستان رسید.

این در حالی بود که تا پیش از آن، سهم حقابه ایران از رود هیرمند بیش از ۵۰ درصد بود… به این ترتیب یک گام دیگر برای محدودکردن سهم حقابه ایران از رود هیرمند برداشته‌ شد… نتیجه این اقدام طی سال‌های بعد در قالب خشکسالی‌های گسترده در منطقه هامون ظاهر شد. در سال ۱۳۲۶ شمسی این خشکسالی چنان گریبان مردم را گرفت که اهالی سیستان و بلوچستان برای تأمین آب آشامیدنی خود هم با مضیقه و دردسر روبه‌رو شدند».

معلوم است که مشکلات مربوط به حقابه و میزان برداشت از هیرمند و هامون و همچنین اجرای طرح‌های انتقال آب و توسعه کشاورزی در دو سوی مرزها طی دهه‌های بعدی همچنان ادامه‌دار بود و در دوره پهلوی دوم هم مرافعه‌ای طولانی درباره آب هیرمند و هامون وجود داشت.

در نهایت در سال ۱۳۵۱ دوباره اربابان غربی پهلوی‌ها و به‌قول «اسدالله عَلَم» وزیر دربار پهلوی، اربابان نامریی پریدند وسط میدان و این‌طوری شد: «امیرعباس هویدا با دستور محمدرضا پهلوی، پای قراردادی را امضاء کرد که سهم آب ایران از هیرمند را از ۵۰ درصد به 14 درصد تنزل ‌داد. این قرارداد برای تأمین منافع غربی‌ها و برای جلوگیری از درغلتیدن افغانستان به سمت شوروی منعقد شد».

وضعیت آینده آب و معیشت در سیستان و بلوچستان همان‌موقع هم روشن بود و «اسدالله علم» که اصالتش از جنوب خراسان بود و می‌دانست در آن منطقه آب چقدر مهم است و در آن سرزمین باستانی ایران چه خبر است در خاطراتش نوشته است: «این کابوس مرا در خود فرو می‌برد. مدتی راه رفتم، مدتی فکر کردم، چندین دفعه استعفاء از خدمت نوشتم، باز پاره کردم. فکر می‌کردم کار گذشته را استعفای من دوا نمی‌کند… تیر از شست گذشته است، دیگر هیچ… بالاخره ضربه آخر را زدند. کسی چه می‌داند؟ شاید هم از ارباب‌های نامرئی دستور ارتکاب این خیانت را داشتند… به‌حدی بدحال بودم که به دفتر کار خودم هم نرفتم… البته این خیانت، ده تا پانزده سال دیگر ظاهر می‌شود که من مُرده‌ام. ولی مثل این است که یک قطعه گوشت بدن مرا بریده‌اند».

پست قبلی

فراخوان هفتمین دوره طرح شهید احمدی روشن در سال تحصیلی ١٤٠٢-١٤٠١ منتشر شد

پست بعدی

بی تفاوتی به سرنوشت ایران عامل تداوم اغتشاشات ۱۴۰۱

پست های مرتبط

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه
یادداشت و گفتگو

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه

353
توسعۀ پایدار کشور در گرو رفع موانع حضور نخبگان در سطوح مختلف
یادداشت و گفتگو

توسعۀ پایدار کشور در گرو رفع موانع حضور نخبگان در سطوح مختلف

441
پست بعدی
بی تفاوتی به سرنوشت ایران عامل تداوم اغتشاشات ۱۴۰۱

بی تفاوتی به سرنوشت ایران عامل تداوم اغتشاشات ۱۴۰۱

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  • جذاب ترین ها
  • نظر
  • داغ ترین ها
کتاب سلسله گزارش‌های تجربیات جهانی شرکت‌های استارتاپی منتشر شد

کتاب سلسله گزارش‌های تجربیات جهانی شرکت‌های استارتاپی منتشر شد

عضویت

عضویت

عضویت

طرح بیان مسئله

دیدار نخبگان و استعدادهای برتر علمی با رهبر انقلاب

دیدار نخبگان و استعدادهای برتر علمی با رهبر انقلاب

تحقق اقتصاد پویا از مسیر تولید دانش بنیان

تحقق اقتصاد پویا از مسیر تولید دانش بنیان

عضویت

طرح بیان مسئله

0
عضویت

عضویت

0
دیدار نخبگان و استعدادهای برتر علمی با رهبر انقلاب

دیدار نخبگان و استعدادهای برتر علمی با رهبر انقلاب

0
موضوع جذب نخبگان، یک مسئله استراتژیک برای کشور است

موضوع جذب نخبگان، یک مسئله استراتژیک برای کشور است

0
نخبگان شهید انقلاب اسلامی

نخبگان شهید انقلاب اسلامی

0
وبینار آنلاین با موضوع «طالبان و آینده سیاسی افغانستان» – خرداد ماه 1402

وبینار آنلاین با موضوع «طالبان و آینده سیاسی افغانستان» – خرداد ماه 1402

شرقی‌ها بیشتر مطالعه دارند یا غربی‌ها؟

شرقی‌ها بیشتر مطالعه دارند یا غربی‌ها؟

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه

دوازدهمین نمایشگاه نوآوری اینوتکس پایان یافت/معرفی برترین‌های اینوتکس‌پیچ

دوازدهمین نمایشگاه نوآوری اینوتکس پایان یافت/معرفی برترین‌های اینوتکس‌پیچ

موفقیت اعضاء بنیاد اندیشمندان در رویداد ملی اقدام مجلس شورای اسلامی

موفقیت اعضاء بنیاد اندیشمندان در رویداد ملی اقدام مجلس شورای اسلامی

بنیاد علمی اندیشمندان

بنیاد علمی اندیشمندان بعنوان سازمانی غیر سیاسی و خودگران ایرانی با ۳۱ شعبه استانی به عنوان کانونی علمی است که سازماندهی ظرفیت نخبگی و دانشی در عرصه های مختلف مورد نیاز کشور را دنبال می نماید؛ تا از طریق استفاده از حضور و مشارکت فعال نخبگان، خبرگان، فرهیختگان و دانش آموختگان به توسعه و شکوفایی پیش از پیش کشور کمک نماید.

آدرس:
تهران، پاسداران، میدان قبا، خیابان شهرزاد، پلاک 17، واحد 1

اینستاگرام

مطالب تصادفی

دیدار نخبگان و استعدادهای برتر علمی با رهبر انقلاب

دیدار نخبگان و استعدادهای برتر علمی با رهبر انقلاب

973
موضوع جذب نخبگان، یک مسئله استراتژیک برای کشور است

موضوع جذب نخبگان، یک مسئله استراتژیک برای کشور است

809

شبکه های اجتماعی

بنیاد علمی اندیشمندان را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.

  • درباره ما
  • ارتباط با ما

تمامی حقوق این وب سایت متعلق به بنیاد علمی اندیشمندان می باشد. 2021 طراحی و بهینه سازی توسط روابط عمومی بنیاد اندیشمندان

نتیجه ای وجود ندارد
مشاهده همه نتیجه ها
  • خانه
  • رویداد و فراخوان
  • یادداشت و گفتگو
  • طرح بیان مسئله
  • تسهیلات و حمایت ها
  • عضویت
  • مشاهیر و نخبگان
  • اعضاء
  • استعلام مدرک

تمامی حقوق این وب سایت متعلق به بنیاد علمی اندیشمندان می باشد. 2021 طراحی و بهینه سازی توسط روابط عمومی بنیاد اندیشمندان

به نسخه موبایل بروید