جلال الدین سلیمی؛ کارشناس و تحلیلگر مسائل بین الملل در یادداشت خود با عنوان «پتانسیل های بالقوه دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران » این گونه آورده است:
خیلی از مورخان و تاریخ نگاران قدمت تمدن ایران را بیش از پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح می‌دانند و سوابق هویتی و فرهنگی و هنری ایران را بسیار اصیل و قدیمی‌تر از سایر کشور‌های دیگر بیان می‌کنند. در واقع پارامتر‌های قدرت ایران باستان نقش مهمی در ساختار قدرت جهان داشته است. یکی از مشخصه‌های ممتاز و نمایان فرهنگ اصیل ایرانی دادوستد با فرهنگ‌های مختلف بود. فرهنگ ایرانی از آغاز شکل گیری یکی از رسالت‌ها و کارکردهایش ارائه فرهنگ بشری غنی و به هم پیوستن و ترکیب فرهنگ‌های گوناگون بوده است. بسیاری از عناصر فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با کشور‌های همسایه الخصوص در خاورمیانه مشترک است.
نقش زبان و ادبیات فارسی از جمله اشتراکات فرهنگی ایران با آن‌ها است. از تمدن‌های نظیر آثار فرهنگی و معماری و تاریخی بازمانده از ایرانیان و دانشمندان ایرانی ابزار مناسبی برای گسترش حوزه نفوذ قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در کشور‌های مختلف محسوب می‌شود.
پیوستگی دیانت و سیاست که با محوریت خداوند متعال در فرهنگ سیاسی ایران ریشه‌ای ژرف و اصیل داشته و از زمان آغاز تا به امروز مشروعیت سیاسی ریشه مذهبی دارد و اصل خدا باوری یکی از محور‌ها و اجزای ثابت فرهنگ ملی ایرانیان بوده است.
ورود دین اسلام به ایران یکی از مهمترین و اثرگذارترین رویداد‌های تاریخی و فرهنگی بود که توانست در بین مردم ایران رشد و توسعه زیادی پیدا کند.
با پیروزی لنقلاب اسلامی ایران که این انقلاب مبتنی بر دین اسلام و مذهب تشیع شکل گرفت و توانست اثرگذاری فراوانی در میان مسلمانان گذاشته است؛ لذا استفاده مناسب از این پتانسیل بالقوه در عرصه‌های فرهنگی ˓ تاریخی و مذهبی می‌تواند قدرت نرم و دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران را در خاورمیانه و جهان تقویت و افزایش بدهد.
پتانسیل‌های سیاسی و بین المللی
انقلاب اسلامی ایران تفاوت‌های گسترده‌ای با سایر انقلاب‌های دیگر دارد که بیشتر در ماهیت آن که دارای ارزش‌ها و اصول اسلامی پایه گذاری شده است. انقلابی که داری ماهیت جهانشمول است که می‌تواند در عرصه دیپلماسی عمومی مورد توجه دولتمردان ایران در پیشبرد اهداف توسعه اقتصادی و پیشرفت تکنولوژی در دستگاه سیاست خارجی استفاده شود.
موقعیت ایدئولوژیک ˓مناسبات خارجی˓ مبادلات فرهنگی ˓ ترویج زبان و ادبیات و کسب جایگاه و موقعیت علمی و اتخاذ مواضع دقیق و صریح در برخورد با تحوللات و بحران‌های بین المللی را ایفا کند. انقلاب اسلامی ایران با بهره گیری از انقلابی جهان شمول و با جایگاهی ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک با بیان عدالت˓ صلح ˓ هویت و جلوگیری از ظلم و ستم در اصول سیاست خارجی ایران در جهت ایجاد وحدت و همبستگی میان گشور‌های اسلامی و سایر ملل دیگر می‌تواند نقش کلیدی و سازنده‌ای را در سطح بین المللی ایفا کند.
از نظر فرهنگی ایران در مرکزیت جهان اسلام قرار دارد به طوری که می‌تواند در روند تحولات آینده جهان به ویژه در کشور‌های خاورمیانه حوزه تمدنی ایرانی اسلامی و میراث گرانبهای آن و گذشته افتخارآفرین این سرزمین که پیوند عمیق فرهنگی و فکری و جغرافیایی با کشور‌های حاشیه خلیج فارس را به وجود بیاورد که این نشان دهنده گسترش همکاری‌های دو جانبه و چند جانبه منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران است.
جمهوری اسلامی ایران با دیپلماسی عمومی می‌تواند به عنوان بازیگری قدرتمند و هوشمند در منطقه و نظام بین الملل و با بهره گیری از پتانسیل‌های سیاسی ˓ اقتصادی و فرهنگی خود را استمرار و استحکام ببخشد و عمق حوزه نفوذ و گستردگی قدرت نرم کشور تداوم و برای به رخ کشیدن توانمندهایش از ابر قدرت‌های جهان زهره چشم بگیرد.
یاداشت از جلال‌الدین سلیمی کارشناس و تحلیلگر ارشد روابط بین الملل